૧૩ ઑગસ્ટને વિશ્ર્વ અંગદાન દિવસ

 

અંગ દાનને પ્રોત્સાહન આપવું: ઉદારતા દ્વારા જીવન બચાવવું

તાજેતરના વર્ષોમાં, સરકારી સંસ્થાઓ, આરોગ્યસંભાળ સંસ્થાઓ, સામાજિક કાર્યકરો અને સામાન્ય લોકોના સંયુક્ત પ્રયાસોથી રક્ત અને આંખના દાનને પ્રોત્સાહન આપતી સફળ ઝુંબેશ થઈ છે. આ પહેલોએ દાતાઓની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે, જેનાથી અસંખ્ય લોકોના જીવ બચ્યા છે. જ્યારે આ પ્રગતિ ખરેખર પ્રશંસનીય છે, ત્યારે અંગદાન માટે ઉદારતાની સમાન ભાવનાને વિસ્તારવી મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે કિડની, લિવર અને હૃદય જેવા જીવન બચાવનારા અંગોની જરૂરિયાત નિર્ણાયક છે.

અંગદાનની શક્તિ:

અંગ પ્રત્યારોપણથી તબીબી વિજ્ઞાનમાં પરિવર્તન આવ્યું છે, જે ગંભીર અંગ નિષ્ફળતાથી પીડિત વ્યક્તિઓને જીવનની આશા અને બીજી તક આપે છે. કિડની, લીવર અને હાર્ટ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ, અન્યો વચ્ચે, એવા દર્દીઓ માટે જીવનની ગુણવત્તામાં નાટ્યાત્મક સુધારો કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે જેઓ અન્યથા અંધકારમય પૂર્વસૂચનનો સામનો કરશે. જો કે, અંગોની માંગ પુરવઠા કરતાં ઘણી વધારે છે, જેના પરિણામે લાંબી રાહ યાદીઓ અને વધુ દાતાઓની તાત્કાલિક જરૂરિયાત ઊભી થાય છે.

પડકારો અને દંતકથાઓ:

અંગ દાનને પ્રોત્સાહન આપવું એ પડકારો સાથે આવે છે, જેમાં સાંસ્કૃતિક માન્યતાઓ, જાગૃતિનો અભાવ અને ગેરમાન્યતાઓનો સમાવેશ થાય છે. ઘણા લોકો હજુ પણ ધાર્મિક માન્યતાઓ, શરીરની અખંડિતતા અથવા દાન પ્રક્રિયા વિશેની સમજણના અભાવને કારણે અંગોનું દાન કરવામાં અચકાતા હોય છે. આ દંતકથાઓને સંબોધિત કરવી અને અંગ દાનના વૈજ્ઞાનિક, નૈતિક અને માનવતાવાદી પાસાઓ વિશે લોકોને શિક્ષિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.

જાણકારી વધારવી:

રક્ત અને નેત્રદાન માટેની ઝુંબેશની જેમ જ અંગદાન વિશે વ્યાપક જાગૃતિ ફેલાવવી એ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. સરકારો, એનજીઓ, તબીબી સંસ્થાઓ અને સ્વયંસેવકો સચોટ માહિતીનો પ્રસાર કરવામાં અને દંતકથાઓને દૂર કરવામાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવે છે. આમાં શામેલ હોઈ શકે છે:

શૈક્ષણિક કાર્યક્રમો: નાની ઉંમરથી જ સહાનુભૂતિ અને સામાજિક જવાબદારીની ભાવના કેળવવા માટે શાળાઓ અને કોલેજોમાં અંગ દાન શિક્ષણનો પરિચય આપો.

કોમ્યુનિટી આઉટરીચ: સ્થાનિક સમુદાયોમાં વર્કશોપ, સેમિનાર અને માહિતી સત્રો આયોજિત કરવા અને અંગ દાન વિશેની શંકાઓને દૂર કરવા.

મીડિયા ઝુંબેશ: વ્યાપક પ્રેક્ષકો સુધી પહોંચવા માટે મીડિયાની શક્તિનો ઉપયોગ કરો અને સફળ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ્સ અને પરિવર્તનશીલ જીવનની વાર્તાઓ શેર કરો.

ધાર્મિક નેતાઓ સાથે સહયોગ: વિવિધ ધર્મોના માળખામાં ગેરસમજ દૂર કરવા અને અંગ દાનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ધાર્મિક નેતાઓને જોડો.

પરિવારો માટે સમર્થન: એવા પરિવારોને ભાવનાત્મક અને મનોવૈજ્ઞાનિક સમર્થન આપો કે જેમણે પ્રિયજનોને ગુમાવ્યા છે અને અંગ દાન પર વિચાર કરી શકે છે.

કરુણાનો કાયમી વારસો:

અંગ દાન માત્ર જીવન જ બચાવતું નથી પરંતુ કરુણા અને પરોપકારનો વારસો પણ પાછળ છોડી જાય છે. વ્યક્તિઓ માટે જીવનની ભેટ બીજા કોઈને આપીને, સૌથી વધુ ગહન રીતે સમાજને પાછું આપવાનો એક માર્ગ છે. જ્યારે લોકો સમજે છે કે તેમના અંગો ગયા પછી પણ સકારાત્મક અસર કરવાનું ચાલુ રાખી શકે છે, ત્યારે દાનમાં આવતા અવરોધો ક્ષીણ થવા લાગે છે.

જેમ આપણે રક્ત અને નેત્રદાન ઝુંબેશની સફળતાની ઉજવણી કરીએ છીએ, ચાલો આપણે અંગદાન પ્રત્યે ઉદારતાની તે જ ભાવનાને ચેનલ કરીએ. જાગૃતિને ઉત્તેજન આપીને, પૌરાણિક કથાઓને દૂર કરીને અને બચાવેલા જીવનની અવિશ્વસનીય વાર્તાઓની ઉજવણી કરીને, આપણે એવા સમાજનું નિર્માણ કરી શકીએ છીએ જે ખરેખર અંતિમ ભેટ આપવાના મૂલ્યને સમજે છે - જીવનની ભેટ.

YOGA DAY

 

હાઇડ્રેશનનું મહત્વ:

 

પાણીની ખોટ તમારા મગજ અને શરીરને કેવી રીતે અસર કરે છે

પાણી જીવન માટે મૂળભૂત છે. આપણા શરીરમાં દરેક કોષ, પેશી અને અંગ યોગ્ય રીતે કામ કરવા માટે પાણી પર આધાર રાખે છે. તેમ છતાં, આપણામાંના ઘણા લોકો પૂરતા પ્રમાણમાં હાઇડ્રેટેડ રહેવાના મહત્વને ઓછો અંદાજ આપે છે. તરસ છીપાવવા ઉપરાંત, મગજના કાર્ય અને ચેતાસ્નાયુ સંકલન સહિત સમગ્ર આરોગ્ય જાળવવામાં પાણી નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવે છે. આશ્ચર્યજનક રીતે, શરીરમાં પાણીની થોડી ખોટ પણ નોંધપાત્ર પરિણામો લાવી શકે છે, જે મગજના સંકોચન તરફ દોરી જાય છે અને આવશ્યક શારીરિક કાર્યોને નબળી પાડે છે.

હાઇડ્રેશનનું મહત્વ:

આપણું શરીર પરસેવો, પેશાબ, શ્વાસ, અને આંસુ અને મળ દ્વારા પણ વિવિધ માધ્યમો દ્વારા સતત પાણી ગુમાવે છે. આ નુકસાન પ્રવાહી અને પાણીથી ભરપૂર ખોરાક લેવાથી ભરપાઈ કરવું જોઈએ. આમ કરવામાં નિષ્ફળતા ડિહાઇડ્રેશન તરફ દોરી શકે છે, એવી સ્થિતિ જ્યાં શરીરમાં શ્રેષ્ઠ રીતે કાર્ય કરવા માટે પૂરતા પ્રમાણમાં પાણીનો અભાવ હોય છે.

મગજ પર નિર્જલીકરણની અસરો:

સંશોધન દર્શાવે છે કે શરીરના વજનના માત્ર 2% જેટલું હળવું ડિહાઇડ્રેશન પણ મગજના કાર્ય પર ગંભીર અસર કરી શકે છે. સૌથી આશ્ચર્યજનક પરિણામોમાંનું એક મગજ સંકોચન છે. જ્યારે શરીર પાણીથી વંચિત હોય છે, ત્યારે મગજ અસ્થાયી રૂપે સંકુચિત થાય છે, જેના કારણે વોલ્યુમમાં ઘટાડો થાય છે. આ સંકોચન વેન્ટ્રિક્યુલર સિસ્ટમમાં ખાસ કરીને અગ્રણી છે, જેમાં સેરેબ્રોસ્પાઇનલ પ્રવાહી હોય છે અને મગજને અસર સામે રક્ષણ આપવામાં મદદ કરે છે.

ચેતાસ્નાયુ સંકલન પર અસર:

મગજના સંકોચન ઉપરાંત, ડિહાઇડ્રેશન ચેતાસ્નાયુ સંકલનને પણ બગાડે છે. આનો અર્થ એ છે કે સ્નાયુઓ સાથે અસરકારક રીતે વાતચીત કરવાની મગજની ક્ષમતા સાથે ચેડા થાય છે, જેના કારણે મોટર કુશળતા અને સંકલન ઘટે છે. ચોક્કસ હલનચલનની જરૂર હોય તેવા કાર્યો, જેમ કે કીબોર્ડ પર ટાઇપ કરવું અથવા કાર ચલાવવી, વધુ પડકારરૂપ અને ઓછા સચોટ બની શકે છે.

જ્ઞાનાત્મક ક્ષતિઓ:

ચેતાસ્નાયુ સંકલન ઉપરાંત, નિર્જલીકરણ જ્ઞાનાત્મક કાર્યને પણ અસર કરી શકે છે. અભ્યાસોએ દર્શાવ્યું છે કે હળવું ડિહાઇડ્રેશન પણ ટૂંકા ગાળાની યાદશક્તિ, એકાગ્રતા અને મૂડને બગાડે છે. આ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલી, ઓછી સતર્કતા અને થાક અને ચીડિયાપણુંની લાગણી તરીકે પ્રગટ થઈ શકે છે.

ડિહાઇડ્રેશન અટકાવવું:

સદનસીબે, ડિહાઇડ્રેશન અટકાવવું પ્રમાણમાં સરળ છે. દિવસભર પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીને હાઇડ્રેટેડ રહેવાની ચાવી છે. જ્યારે વ્યક્તિગત પાણીની જરૂરિયાતો વય, વજન અને પ્રવૃત્તિ સ્તર જેવા પરિબળોને આધારે બદલાય છે, ત્યારે સામાન્ય માર્ગદર્શિકા દરરોજ લગભગ 8 ગ્લાસ (અથવા 2 લિટર) પાણીનું લક્ષ્ય રાખે છે.

એ નોંધવું અગત્યનું છે કે હાઇડ્રેશન માત્ર પીવાના પાણી પર આધારિત નથી; ઘણા ફળો અને શાકભાજીમાં પણ પાણીનું પ્રમાણ વધુ હોય છે અને તે એકંદર હાઇડ્રેશન સ્તરમાં ફાળો આપી શકે છે. વધુમાં, કેફીન અને આલ્કોહોલ જેવા મૂત્રવર્ધક પદાર્થોના સેવનને મર્યાદિત કરવું, જે પ્રવાહીના નુકશાનને વધારી શકે છે, તે હાઇડ્રેશન જાળવવા માટે જરૂરી છે.

નિષ્કર્ષ:

પાણી એ માત્ર મૂળભૂત જરૂરિયાત નથી; તે આપણા સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારીનો એક મહત્વપૂર્ણ ઘટક છે. નિર્જલીકરણ, તેના હળવા સ્વરૂપમાં પણ, મગજના કાર્ય, ચેતાસ્નાયુ સંકલન અને જ્ઞાનાત્મક કામગીરી પર નોંધપાત્ર અસર કરી શકે છે. હાઇડ્રેશનને પ્રાથમિકતા આપીને અને પૂરતા પ્રમાણમાં પ્રવાહીનું સેવન સુનિશ્ચિત કરીને, આપણે આપણા શરીર અને મનને પાણીના નુકશાનની હાનિકારક અસરો સામે રક્ષણ આપી શકીએ છીએ. તેથી, ચાલો સારા સ્વાસ્થ્ય માટે ગ્લાસ ઉભા કરીએ અને જીવનના દરેક પાસાઓમાં શ્રેષ્ઠ કામગીરી માટે હાઇડ્રેટેડ રહીએ.

'આયુષ્માન ભારત હેલ્થ એકાઉન્ટ' (આભા) કાર્ડ

'આયુષ્માન ભારત હેલ્થ એકાઉન્ટ' (આભા) કાર્ડ એ ભારત સરકાર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલ ડિજિટલ હેલ્થ આઈડી કાર્ડ છે.

એક પ્રમુખ યોજના આયુષ્માન ભારત ડિજિટલ મિશન (એબીડીએમ) અંતર્ગત દેશ માટે વ્યાપક ડિજિટલ હેલ્થ ઈકો સિસ્ટમની ભવિષ્યમાં પરિકલ્પના કરી રહી છે. ચાર કરોડથી વધુ વ્યક્તિઓના ડિજિટલ હેલ્થ રેકોર્ડ આભા ખાતા સાથે જોડાયેલા છે. ૨૯ કરોડથી વધુ નાગરિકોએ તેમના અનન્ય આયુષ્માન ભારત હેલ્થ એકાઉન્ટ્સ બનાવ્યાં છે.

આભાના લાભો : તમામ તબીબી માહિતી, જેમાં પરીક્ષકો, નિદાન, દવાઓનાં પ્રિસ્ક્રિપ્શન્સ અને એને લગતી ગણી બધી માહિતીઓનો સમાવેશ થાય છે અને આ બધું આપને એક જ ઑનલાઈન સુરક્ષિત ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ પર મળી રહે છે. તબીબી રેકોર્ડ સરળતાથી હૉસ્પિટલો, ક્લિનિક્સ, ડૉક્ટરો વગેરે સાથે શેર કરી શકાય છે. હેલ્થકેર પ્રોફેશનલ રજિસ્ટ્રી (એચપીઆર), જે તમામ ભારતીય ચિકિત્સકોની ડિરેક્ટરી છે જેનો ઉપયોગ કરીને બધી માહિતી મેળવી શકો છો. હેલ્થકેર પ્રોફેશનલ રજિસ્ટ્રી (એચપીઆર), જે તમામ ભારતીય જાહેર અને ખાનગી તબીબી સુવિધાઓની ડિરેક્ટરી છે જેનો ઉપયોગ કરીને બધી માહિતી મેળવી શકો છો. એલોપેથી ઉપરાંત, આયુષષ સારવાર સંસ્થાઓ પણ આ કાર્ડ સ્વીકારે છે. ઉલબબ્ધ સારવારોમાં, આયુર્વેદ, યોગ, નેચરોપથી, યુનાની, સિદ્ધ અને હોમિયોપથીનો સમાવેશ થાય છે. આભા હેલ્થ આઈડી કાર્ડ માટે ઑનલાઈન કેવી રીતે નોંધણી/અરજી કરવી : આભા હેલ્થ આઈડી કાર્ડ માટે નોંધણી કરવા માટે મુખ્યત્વે બે રીત છે.

આધાર દ્વારા : જો તમારો આધાર તમારા સેલ ફોન નંબર સાથે જોડેલ હોય, તો તમે તેનો ઉપયોગ આભા હેલ્થ આઈડી માટે સાઈન અપ કરવા માટે કરી શકો છો. ઓટીપી સત્યાપન માટે આ જરૂરી છે.

ડ્રાઈવિંગ લાઈસન્સ દ્વારા : જો તમે તમારા ડ્રાઈવિંગ લાઈસન્સનો ઉપયોગ કરો છો તો એબીડીએમ પોર્ટલ તમને પ્રવેશ નોંધણી નંબર આપશે પછી તમારી ઓળખ સત્યાપીત કરાવવા માટે તમારે તમારું ડ્રાઇવિંગ લાઈસન્સ નજીકની એબીડીએમ પાર્ટનર સુવિધામાં લઈ જવાની જરૂર પડશે.

આભા હેલ્થ આઈડી કાર્ડ ઓનલાઈન પણ મેળવી શકાય છે.

અધિકૃત પોર્ટલ :

https: //healthid. ndhm. vov.in

આભા નંબર કેવી રીતે બનાવવો : પગલું ૧. આભા મોબાઈલ એપ્લિકેશન ખોલો અથવા સત્તાવાર એનડીએચએમ વેબસાઈટની મુલાકાત લો.

પગલું ૨ : 'ગો ટુ ક્રીએટ માય આભા નંબર' ટેબ પસંદ કરો. પગલું ૩ : આપનો પાન, આધાર અથવા ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ નંબર દાખલ કરો.

પગલું ૪ : દાખલ કરવા માટેનો એક ઓટીટી સંબંધિત રજિસ્ટર્ડ મોબાઈલ નંબર પર જારી કરવામાં આવશે.

પગલું ૫ : ત્યારબાદ, તમને તમારો મોબાઈલ નંબર દાખલ કરવા માટે કહેવામાં આવશે અને તેની પુષ્ટિ કરવા માટે તમારા ફોન પર એક ઓટીપી આવશે.

શિક્ષણ સહિત જે સમસ્તર તેમજ સીધા ઘણા બધા માર્ગો પ્રદાન કરશે, આમ શિક્ષણના એક સ્તરને બીજા ઉચ્ચ સ્તર સાથે જોડે છે. આનાથી વ્યક્તિ ઇચ્છા અનુસાર લાયકાત સ્તર હાંસલ કરી શકશે, પોતાના કાર્યક્ષેત્રમાં કામ કરી શકશે અને યોગ્ય સમયે, તેમની ક્ષમતાઓને વધુ ઊંચાઈઓ પર લાવવા માટે વધારાની કુશળતા પ્રાપ્ત કરશે.

ઓનલાઈન પોર્ટલ : 

https://nielit.gov.in/content/nsqf

પગલું ૬ : નેશનલ હેલ્થ ઓથોરિટી તમારા મોબાઈલ નંબરની પુષ્ટિ કરે તે પછી એક ફોર્મ પેજ લોડ થશે. તેમાં તમારે તમારું નામ, ઉંમર, લિંગ, ઈમેલ એડ્રેસ અને અન્ય અંગત માહિતી ભરવાની રહેશે.

પગલું ૭ : તમે તમારા જવાબો સબમિટ કર્યા પછી તમારું આભા આઈડી ડાઉનલોડ કરી શકો છો. અંગત માહિતીનો ઉપયોગ કરીને આપ લોગ ઈન કરી શકો છો અને આભા દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી તમામ સેવાઓનો લાભ લઈ શકો છો.

\Form Gujaratsamachar.com

માનસિક રોગ

 From Gujaratsamachar Purti

ચેતના - હિતેન્દ્ર ગાંધી

- કોઈપણ વ્યક્તિને માનસિક રોગ છે કે નહીં તે જાણવા માટે તે વ્યક્તિમાં ચોક્કસ લક્ષણો હોવાં તેમજ દેખાવા જરૂરી છે.

હ જુપણ મોટાભાગના લોકો માને છે કે માનસિક બીમારી મટે જ નહિં - અને એકવાર જો દવા લેવામાં આવે તો આખી જીંદગી દવાઓ લેવી જ પડે. આ ઉપરાંત માનસિક બીમારી અંગેની કેટલીક બીજી પણ ભ્રામક માન્યતાઓ પ્રવર્તે છે જેમ કે

(૧) માનસિક બીમારી જેવું કંઈ છે જ નહિં

(ર) માનસિક રોગનો દર્દી મોટે ભાગે ઢોંગ કરતો હોય છે

(૩) માનસિક દર્દી હરતો ફરતો, કામ કરતો અથવા પ્રવૃત્તિમાં રહે તો બીમારી ચાલી જાય.

(૪) ચિંતા અથવા ટેંન્શન હોય તો જ માનસિક બીમારી થઈ શકે

(૫) સ્થાનફેર, હવા ફેર અથવા વાતાવરણમાં ફેરફાર કરવાથી માનસિક બીમારી મટી શકે

(૬) માનસિક બીમારી માટે દવાની કોઈ જરૂર નથી. ફક્ત વાતચીત અથવા કાઉન્સેલીંગથી જ મટી જાય.

(૭) માનસિક બીમારી માટે જે દવા આપવામાં આવે છે તેનાથી ફક્ત દર્દી ઉંઘ્યાજ કરે છે.

(૮) માનસીક બીમારીની દવા ઓ મગજ ને નબળું કરે છે

(૯) માનસિક બીમારી માટે દેવી-દેવતાઓનો પ્રકોપ, મેલીવિદ્યા, મૂઠ, જંતરમંતર જેવા કારણો જવાબદાર હોય છે.

(૧૦) માનસિક બીમારીમાં અમુક પ્રકારની વિધિ કરવાથી, બાધા રાખવાથી, અથવા દોરા-ધાગા પહેરવાથી મટી જાય છે.

ઉપર જણાવેલ તમામ ભ્રામક માન્યતાઓ તદ્દન વજુદ વગરની છે તેમજ અવૈજ્ઞાાનિક છે. વર્ષોથી ચાલી આવતી માન્યતાઓ કમનસીબે હજીપણ લોકોના મનમાં ઠસી ગયેલ છે. તબીબી વિજ્ઞાાન તમામ વિષયોમાં ખુબ જ આગળ વધી ગયું છે. અને આધુનિક મનોચિકીત્સા ક્ષેત્ર પ્રસ્થાપિત થઈ ચુક્યું છે કે માનસિક બીમારી નું કારણ મગજમાં આંતરિક રાસાયણિક ફેરફારને કારણે થાય છે.

કોઈપણ વ્યક્તિને માનસિક રોગ છે કે નહીં તે જાણવા માટે તે વ્યક્તિમાં ચોક્કસ લક્ષણો હોવાં તેમજ દેખાવા જરૂરી છે. જેમ કે ક્યારેક વ્યક્તિ અશોભનીય વર્તન અથવા અકારણ ગુસ્સો કરે તો તે માનસિક દર્દી છે. એમ કહી ના શકાય. આ ઉપરાંત ક્યારેક કોઈ વ્યક્તિ ઉદાસ રહે અને ઊંઘની તકલીફ હોય તો એટલાંજ કારણોથી તેને હતાશા નો દર્દી ના કહેવાય. કોઈ વ્યક્તિ માનસિક રોગથી પીડાય છે કે નહિં તે નક્કી કરવા માટે ડોક્ટરની સાલહ લેવી જરૂરી છે. ફેમીલી ફીઝીશીયન અથવા કોઈ તજજ્ઞા તબીબ તપાસ કર્યા બાદ જરૂર જણાય તો મનોચિકિત્સક પાસે દર્દીને મોકલી આપે છે.

માનસિક રોગનું ચોક્કસ નિદાન થયા બાદ તેની સારવાર શરૂ કરવામાં આવે છે. આ તબક્કે ઘણાખરા દર્દીઓ તેમજ કુટુંબીજનો ના મગજમાં સવાલ ઉદભવતો હોય છે  માનસિક રોગ મટતો હોય છે ખરો ? ક્યાંક જોયું હોય, ક્યાંક સાંભળેલું હોય, વાંચ્યું હોય કે માનસિક રોગ તો મટતો નથી એટલે શંકા જાગે એ સ્વાભાવિક છે.

શંશોધનો ના આધારે ચોક્કસ પણ કહી શકાય કે તમામ પ્રકારની માનસિક બીમારીની સારવાર શક્ય છે. માનસિક રોગમાંથી મુક્ત થવા માટે નીચેની બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ.

(૧) ફક્ત નિષ્ણાત ડોક્ટર પાસે જ સારવાર કરાવવાનો આગ્રહ રાખવો.

(૨) એકવાર સારવાર શરૂ થયા બાદ ડોક્ટરની સલાહ લઈને નિયમિત ચેકઅપ કરાવવું જોઈએ.

(૩) પોતાની જાતે જ દવાઓમાં ફેરફાર કે વધઘટ કરવી નહિં

(૪) ડોક્ટરને પુછયા વગર જાતે જ દવાઓ લેવી નહિ અથવા બંધ કરવી નહિં. ડોક્ટર સિવાય કોઈપણ વ્યક્તિ દવાઓ વિષે અભિપ્રાય માંગવો નહિં જોઈએ.

(૫) માનસિક રોગ વિષેની સંપૂર્ણ માહિતી સારવાર કરતાં ડોક્ટર પાસેથી મેળવવી જોઈએ.

(૬) સારવાર કરતાં ડોક્ટરમાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ રાખવો જોઈએ. કોઈપણ શંકાનું સમાધાન તેમની પાસેથી જ કરવું.

(૭) માનસિક રોગની દવાઓની અસર અમુક ચોક્કસ સમય બાદ થતી હોય છે આથી ધીરજ રાખવી જરૂરી છે.

ટુંકમાં માનસિક બીમારી અંગેની જે કાંઈ ભ્રામિક માન્યતાઓ પ્રવર્તે છે તેની ટુંકમાં  સમજ આપવાનો પ્રયત્ન આ લેખમાં કર્યો છે.